“Biyogaz” Doğal Dengeyi Koruyor

Biyogaz, organik kökenli atık ve artıkların (hayvansal atıklar, bitkisel atıklar, şehir ve endüstriyel atıklar) oksijensiz ortamda fermantasyonu sonucu ortaya çıkan bir gaz karışımıdır. Bileşiminde yaklaşık; %40-70 metan, %30-60 karbondioksit, %0-3 hidrojen sülfür ile çok az miktarda azot ve hidrojen bulunur.

Yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarının bulunması ve sürekliliğinin sağlanması günümüzde ihtiyaç olmaktan çıkıp bir zorunluluk haline geldi. Bunun en önemli sebeplerinden biri de fosil kökenli yakıtların günden güne yoğun bir şekilde tüketimi, sera gazı oluşumuna kaynak teşkil ederek, küresel iklim değişikliklerine ve birçok çevre kirliliğinin ortaya çıkmasına neden olmasıdır. Günümüzde yapılan biyogaz üretimiyle organik atıklar değerlendiriliyor ve çevreye olabilecek zararları önleniyor. Böylece, toprak ve su temizliği sağlanarak doğal denge korunurken, temiz enerji üretimi gerçekleştiriliyor. Biyogaz üretimi sonucunda hayvan gübresinin kokusu hissedilmeyecek ölçüde yok oluyor. Dolayısıyla hayvan gübrelerinden kaynaklanan insan sağlığını ve yer altı sularını tehdit eden hastalık etmenlerinin büyük oranda etkinliğinin kaybolmasını sağlıyor. Biyogaz üretiminden sonra atıklar yok oluyor ve çok daha değerli bir organik gübre haline dönüşüyor.

Biyogaz Oluşumu
Biyogaz oluşumunda başlıca üç evre vardır. Bunlar sırasıyla;

Birinci aşama atığın mikroorganizmaların salgıladıkları enzimlerle çözünür hale dönüştürülmesidir.

İkinci aşamada asit oluşturucu maddeler devreye girerek bu maddeleri küçük yapılı maddelere dönüştürürler. Son aşamada bu maddeleri metan oluşturucu bakteriler, biyogaza dönüştürürler.

Biyogaz oluşumu mikrobiyolojik etkenlerle gerçekleşmekte ve doğal olarak bu mikrobiyolojik organizmaların etkileneceği her türlü koşul biyogaz üretimini de etkilemektedir.

Biyogazın Kullanım Alanları
Doğrudan yakarak ısınma ve ısıtma, motor yakıtı olarak kullanım, türbin yakıtı olarak kullanımı ile elektrik üretimi, yakıt pillerinde kullanımı, mevcut doğal gaza katılarak maliyetlerin düşürülmesi gibi kullanım alanlarına sahip.

Dünyada ve Türkiye’de Biyogaz Kullanımı
Günümüzde gübre atıklarından enerji araştırmaları gün geçtikçe artıyor. Türkiye'de klasik biyokütle, yani odun ve tezek, enerji üretiminde önemli bir orana sahip. Türkiye’nin toplam biyokütle enerji üretim potansiyeli yaklaşık 14–32 milyon TEP, hayvansal atık miktarı ise 4 milyon 385 bin 371 TEP olarak kabul ediliyor.

Özellikle ülkemizin kırsal alanlarında biyogazın üretimi ve kullanımı ile ekonomik ve sosyal kalkınmaya destek vermek mümkün. Nitekim hayvansal atıkların kullanıldığı biyogaz sistemlerinden yılda yaklaşık olarak 2,2–3,9 milyar m³ biyogaz elde edilebileceği biliniyor. Türkiye’de, özellikle kırsal bölgelerde; yemek pişirme ve ısınma amacı ile odun, tezek, LPG ve kömür, yakıt olarak kullanılmaktadır. Özellikle son yıllarda Türkiye’deki yakıt fiyatlarındaki artışlar, yenilenebilir kaynaklardan biyogaza önem verilmesinin bir göstergesi. Dünyada birincil enerji tüketim kaynağı %15’lik oranla biyokütledir. Bu miktar gelişmekte olan ülkelerde ise %38 oranındadır.

Kümes hayvanlarının gübresi, diğer hayvan gübrelerine oranla daha fazla biyo parçalanabilen organik madde içerirler. Bu da kümes hayvanlarının gübresinin önemli bir biyogaz kaynağı olduğunu gösteriyor. Kanatlı gübresinin biyogaz verimi, büyükbaş gübresinden alınan biyogaz veriminden daha yüksektir. Aşağıdaki tabloda veriler belirtilmektedir.